Vaccins

Er is onrust. Er zijn mensen die sterven door het vaccin tegen COVID-19. Wat opvalt is, dat er tal van deskundigen op dit thema springen, en aangeven, dat er a) geen verband is met vaccineren en/ of b) dat de risico’s voor trombose of om te sterven erg klein zijn. Vervolgens komt dan de slotsom, dat de “voordelen groter zijn dan de nadelen”. Zo staat het volgende op de NOS-website (dd. 7 april 2021):

“Het Europees Geneesmiddelenbureau EMA heeft in een nieuw oordeel gemeld dat er een mogelijk verband is tussen de zeldzame combinatie van trombose en een verlaagd aantal bloedplaatjes en het vaccin. De gecombineerde problemen moeten als zeer zeldzame bijwerking in de bijsluiter worden gezet. Volgens het EMA wegen de voordelen van het vaccin op tegen de nadelen. In Europa kregen enkele tientallen mensen last van de zeldzame combinatie kort nadat ze het vaccin toegediend hadden gekregen.”

Zo’n type oordeel kan de uitkomst zijn van een goede risico-analyse, waarin je duidelijk maakt, wat de voordelen zijn van vaccinatie en deze afweegt tegen de mogelijke nadelen. Daar waar mogelijk heeft men de plicht de nadelen zo klein mogelijk te maken, bijvoorbeeld door te kijken of er verschillen zijn in leeftijd van patiënten of gender-verschillen. Wellicht is er zelfs nog een aanpassing mogelijk bij het maken van het vaccin, waardoor de gevaren nog verder worden teruggedrongen. Ook is kennis van casuïstiek noodzakelijk, omdat het om een klein aantal gevallen gaat. Het gaat daarbij om patroonherkenning (Eng.: pattern recognition, zie Kiene, 2001), in dit geval lang-voor en kort-na. Het is een tijdspatroon, dat je analyseert, en er is een lange situatie van een bepaalde toestand (hier: gezond zijn, klachtenvrij-zijn), terwijl direct na de ingreep (vaccinatie) verandering optreedt, namelijk trombose. Wanneer dit niet bij één persoon ziet, maar herhaaldelijk bij meerdere personen, dan moet je dit als leverancier van vaccins ophelderen. Is het toeval? Zijn er andere verklaringen mogelijk of kan het daadwerkelijk door de vaccinatie verklaard worden. Goede casuïstiek helpt je vooral nieuwe dingen, nieuwe mogelijke verbanden te ontdekken (Baars, 2002). Je moet echter wel de risico’s goed afwegen tegen de mogelijke voordelen.

Op 11 april meldde zich een nieuwe actiegroep, nu van de huisartsen onder de naam ‘het roer moet om’. Zij schreven zelfs een motie van afkeuring over het zwalkende inentingsbeleid. De NOS meldde daarover: “Volgens het comité zijn implicaties door het inenten “uiterst zeldzaam”, maar zijn de maatschappelijke gevolgen van het besluit om uit te stellen groot. Het advies leidt tot vertraging bij het vaccineren en een kelderend vertrouwen in het vaccin, vrezen de huisartsen. Medisch handelen is nooit zonder risico, zegt het comité. Het is aan de artsen om daar samen met de patiënt een afweging in te maken.” Vooral dit laatste is interessant, als het niet om inenten, maar om voedselveiligheid gaat. Wie beslist er over mijn voedselkeuze?

Rauwe melk

Wanneer je dit vaccin-voorbeeld vertaalt naar de consumptie van rauwe melk en rauwmelkse producten (boerenkaas), dan is het wetenschappelijke oordeel van de deskundigen meestal heel anders. Afgelopen jaar besloot Albert Heijn de boerenkaas uit de schappen te verwijderen na de vondst van STEC, een colibacterie. Al in 1989 werd om dezelfde reden de verkoop van Vorzugsmilch in Duitsland vrijwel verboden. Let wel, puur en alleen om de vondst van één ongewenste bacterie, één positief monster. Ondanks, dat het de meeste veehouders lukt om op een zeer veilige manier rauwe melk te produceren, en ondanks het feit, dat er niet of nauwelijks mensen en kinderen ziek worden, laat staan sterven na consumptie ervan, blijft iedere onderzoeker, die publiceren over rauwe melk, aangeven dat het niet de bedoeling is om op grond van de goede resultaten voor je gezondheid nu rauwe melk te gaan drinken: te gevaarlijk. Sterker nog, er zijn ook artsen, die het leed van een enkelvoudige patiënt vooropstellen en van mening zijn, dat elk ziektegeval of sterfgeval er eentje te veel is (“kom maar bij mij in het ziekenhuis langs om een kind met nierfalen te zien (HUS na besmetting met STEC)”). Natuurlijk wil niemand een kind met nierfalen, maar we moeten ook niet onze kop in het zand steken voor het welzijn en gezondheid van allergische kinderen, die door rauwe melk sterk verbeterd is (Abbring et al., 2019), of van de vrijwel probleemloze immuniteit van kinderen die met rauwe melk zijn opgegroeid (Braun-Fahrländer en Mutius, 2011). Ook de onrust door een kind met nierfalen is niet op wetenschap gestoeld, maar op angst en verkeerde risico-analyse, net als in de vaccin-discussie. Het maakt elke verdere ontwikkeling van rauwe melkconsumptie onmogelijk en als je de waarschuwing voor rauwe melk op een vaccin zou toepassen, dan werd er nooit meer gevaccineerd.

Bijsluiter rauwe melk

Wanneer je iets meer begrijpt hoe zoönotische bacteriën zich door een bedrijf, de stal en de koeien bewegen, dan kun je vele maatregelen nemen, om melk zo veilig mogelijk te produceren. Er zijn inmiddels tal van controlemogelijkheden, critical control points en sneltests aanwezig om veilige rauwe melk te leveren. Dat is een enorm belangrijke stap in de risico-beheersing: kun je er alles aan doen, om een zo veilig mogelijk product te leveren? Wanneer het dan steeds evidenter wordt, dat rauwe melk qua immuniteit en gezondheid iets anders is dan verhitte melk, en wanneer bijvoorbeeld rauwe melk kan worden ingezet om de steeds verder stijgende incidentie aan astma en allergie te reduceren, en de kosten van de gezondheidszorg te reduceren en de kwaliteit van leven te verhogen, dan moet je als wetenschapper, als wetgever of controleur een andere communicatie starten over rauwe melkconsumptie (Baars et al., 2021).

De EMA vraagt aan AstraZeneca de bijsluiter van het vaccin aan te passen. Hoe zou een bijsluiter van Vorzugsmilch eruit kunnen zien? Iets in de trant van: “deze rauwe melk is met de grote zorgvuldigheid geproduceerd, vervolgens direct afgevuld en gekoeld onder 4^oC. Houdt de melk koel en consumeer deze binnen 7 dagen. Deze rauwe melk levert een bijdrage in het voorkomen van astma en allergieën; deze rauwe melk kan daarmee het welzijn van mensen over jaren verbeteren. Aan dit product zijn risico’s verbonden, maar de kans op ziekten is gering; wanneer u het risico van rauwe melk consumptie vergelijkt met het risico om met uw auto de rauwe melk op de boerderij zelf af te halen, is het risico van consumptie geringer dan de deelname aan het autoverkeer.”

Literatuur

Abbring, S., Kusche, D., Roos, T. C., Diks, M. A., Hols, G., Garssen, J., … & Van Esch, B. C. (2019). Milk processing increases the allergenicity of cow’s milk—Preclinical evidence supported by a human proof‐of‐concept provocation pilot. Clinical & Experimental Allergy, 49(7), 1013-1025.

Baars, T. (2002). Reconciling scientific approaches for organic farming research: Part I-Reflection on research methods in organic grassland and animal production at the Louis Bolk Institute, The Netherlands (Doctoral dissertation, Louis Bolk Instituut).

Baars, T., Wold, A., Vuitton, D. A., Garssen, J., & Berge, A. C. (2021). Raw Cow Milk Consumption and the Atopic March. Frontiers in Pediatrics, 9, 99.

Braun‐Fahrländer, C., & Von Mutius, E. (2011). Can farm milk consumption prevent allergic diseases? Clinical & experimental allergy, 41(1), 29-35.

Kiene H. (2001) Komplementäre Methodenlehre der klinischen Forschung. Cognition-based medicine. Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, New York